Vandaag is het de International Day of Women and Girls in Science, een dag waarvan Technopolis heel tevreden is dat deze door de VN in leven werd geroepen. De tijd dat wetenschap voornamelijk nog een jongens- of een mannenzaak was, is gelukkig voorbij in Vlaanderen, maar dat betekent volgens het doe-centrum niet dat er al een perfecte genderbalans bestaat. Als belangrijk boegbeeld van wetenschapspopularisatie in Vlaanderen, doet Technopolis het hele jaar door inspanningen om evenveel meisjes als jongens te fascineren met wetenschap en technologie. Ook binnen de organisatie heerst er op alle niveaus een gezonde genderbalans: per slot van rekening is ook wetenschapscommunicatie allesbehalve uitsluitend een mannenzaak!
Vrouwen en meisjes in de wetenschap
Eind 2015 besliste de VN om 11 februari uit te roepen tot International Day of Women and Girls in Science. Dat was een belangrijke beslissing, omdat volgens de cijfers van UNESCO (2014-2016) wereldwijd slechts een kleine 30% van alle meisjes die een hogere opleiding volgen een STEM-gerelateerde opleiding volgen. Helaas stelt de VN vast dat de pandemie in 2020 een negatief effect heeft gehad op de genderbalans in de wetenschapswereld. Er werd in eerste instantie een opmerkelijke daling vastgesteld bij het aantal jonge vrouwelijke wetenschappers en onderzoekers die nog maar net aan hun carrière begonnen waren.
Deze vaststelling werd (nog) niet in Vlaanderen gedaan, maar vast staat dat het ook hier streven blijft naar de perfecte genderbalans, niet alleen in de academische wereld en bedrijfswereld, maar ook in het onderwijs. Volgens de STEM-monitor 2020van het departement Onderwijs en Vorming van de Vlaamse overheid kiezen meer en meer meisjes in het middelbaar onderwijs voor een technische, wiskundige of wetenschappelijke opleiding, maar het aandeel meisjes blijft lager dan het aandeel jongens. In TSO blijft het aandeel meisjes echter zeer laag en in het BSO zelfs extreem laag. Bij de instroom van het aantal meisjes naar een STEM-studierichting in het hoger onderwijs werd dan weer een opmerkelijke stijging van 7,1% vastgesteld.
In de Wetenschapsbarometer 2020 (studie uitgevoerd in opdracht van het Departement Economie, Wetenschap en Innovatie van de Vlaamse overheid) wordt helaas ook vastgesteld dat zowel in het lager als in het secundair meisjes nog steeds vaker dan jongens aangeven dat ze wetenschap niet leuk, saai of te moeilijk vinden. Terwijl 3 op de 10 jongens aangeven dat ze geen wetenschapper willen worden, is dat bij meisjes 4 op de 10.
Technopolis streeft verder naar perfecte genderbalans
Studies zoals de STEM-monitor en de Wetenschapsbarometer motiveren Technopolis om continu te blijven streven naar een genderbalans in de wetenschap. Dat doet het doe-centrum met veel overtuiging, zowel binnen als buiten Technopolis en via al haar projecten. Met succes, want uit enquêtes blijkt dat er evenveel meisjes als jongens Technopolis bezoeken en dat evenveel meisjes als jongens deelnemen aan de activiteiten die buiten het doe-centrum worden aangeboden.
Op sociale media weet Technopolis vaak zelfs meer meisjes als jongens te bereiken, zo blijkt uit de statistieken van Facebook en TikTok. Vooral op TikTok is er een heel duidelijk verschil merkbaar. Maar liefst 72,6% van de meer dan 37000 volgers op het TikTok-kanaal van Technopolis zijn meisjes. Ook op Facebook zijn maar liefst 69,6% van de volgers 74% meisjes of vrouwen.
Daarnaast werkt Technopolis ook actief mee aan de online #STEMhelden-campagne (in samenwerking met VRT en het STEM-platform) en de influencer challenges op sociale media van Da’s Geniaal die vandaag, niet toevallig op de International Day of Women and Girls in Science, werden gelanceerd. Terwijl in de #STEMhelden-video’s een kindreporter naar bedrijven uit heel wat verschillende sectoren trekt om te zien wat je allemaal met een STEM-opleiding kan doen later, worden in de reeks van Da’s Geniaal influencers ingezet om jongeren te laten ervaren hoe “geniaal” en relevant STEM kan zijn. In beide reeksen worden bewust vrouwelijke rolmodellen in beeld gebracht met als bedoeling meisjes te inspireren om zelf iets met wetenschap te doen.
Meisjes verschillen niet zo veel van jongens. Als je hen laat zien en ervaren hoe ze met STEM mee kunnen helpen aan concrete wereldproblemen, dan is de kans groot dat je hen ervan kan overtuigen om STEM te studeren. Heel belangrijk is dat er altijd een duidelijke link gelegd wordt tussen STEM-vakken en -opleidingen, hun maatschappelijke relevantie en de impact die jongeren zelf kunnen hebben als ze later een STEM-job uitoefenen. Die link leggen we onder meer op sociale media waar we regelmatig positieve rolmodellen met een STEM-job aan het woord laten om aan jongeren te laten zien hoe zij later mee oplossingen kunnen vinden voor maatschappelijk relevante uitdagingen. – Ester Blockx, Marketing & Sales Director Technopolis
Om iedereen te bereiken en dus ook meisjes, maakt Technopolis in haar communicatie vaak gebruik van meisjes en vrouwelijke rolmodellen. Zo is het geen toeval dat een van de twee vloggers van Technopolis op YouTube, een vrouw is. Ook binnen de organisatie heerst er op alle niveaus een goede genderbalans. Momenteel bestaat de personeelsbezetting uit 55% vrouwen en is het dagelijkse bestuur voor 3/4 in handen van vrouwen. Dat toont volgens Technopolis aan dat niet alleen wetenschap maar ook wetenschapscommunicatie allesbehalve uitsluitend een mannenzaak is.